Metodyka harcerska jest właściwa do pracy z harcerkami i harcerzami w wieku 10-13 lat. Charakterystyczną formą aktywności w tej grupie metodycznej jest GRA, która stwarza możliwość sprawdzenia się i wzmacnia pracę w zastępach poprzez współzawodnictwo. Odpowiednimi i stosowanymi w tej grupie wiekowej instrumentami metodycznymi są: próba harcerza, stopnie harcerskie (ochotniczka/młodzik, tropicielka/wywiadowca), sprawności (jedno- i dwugwiazdkowe) oraz zadania zespołowe realizowane w zastępach.

Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie to fundamenty pracy wychowawczej z harcerkami i harcerzami. Są przyjmowane jako system wartości, którego zapisy są przyjmowane wprost oraz wyznaczają harcerzom sposób postępowania, a drużynowemu cele wychowawcze. Ważne jest wspieranie harcerek i harcerzy w wypełnianiu złożonego Przyrzeczenia Harcerskiego poprzez przygotowywanie ich do świadomego samodzielnego stawiania sobie wyzwań i podnoszenia umiejętności.

System małych grup

W drużynie harcerskiej system małych grup realizowany jest przez pracę w zastępach. Zastęp jest na stałe zorganizowaną grupą rówieśniczą (z podziałem na płeć), liczącą od 5 do 8 osób, działającą pod wodzą zastępowego. Zastępowy jest liderem i ma większe doświadczenie harcerskie od pozostałych członków zastępu. Zastępowego wybiera drużynowy w porozumieniu z radą drużyny. Praca zastępami ułatwia pracę drużyny i daje możliwość współzawodnictwa pomiędzy zastępami.

Uczenie w działaniu

Dla dzieci w wieku harcerskim najbardziej odpowiednią formą aktywności jest gra. Pozwala ona stworzyć przestrzeń na współzawodnictwo, które działa motywująco na każdego uczestnika. Harcerki i harcerze poprzez uczestnictwo w grach poznają swoje możliwości, zdobywają nowe umiejętności i kształtują charakter. Uczestnicząc w tej formie aktywności i działając zastępami, dzieci uczą się współpracować z innymi.

Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju program

Program drużyny powinien być dostosowany do oczekiwań i zainteresowań harcerzy. Stymulować do wszechstronnego rozwoju poprzez stawianie wyzwań. Program tworzony jest w celu osiągnięcia określonych podstaw harcerskiego wychowania. Niezwykle ważne jest stosowanie systemu stopni i sprawności, a także technik harcerskich.

Charakterystyczną formą aktywności harcerek starszych i harcerzy starszych jest POSZUKIWANIE, polegające na przewartościowywaniu dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i autorytety. O programie i działaniach drużyny decyduje rada drużyny.

Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie

Prawo Harcerskie to fundament pracy wychowawczej z harcerką starszą i harcerzem starszym. Po okresie niekwestionowanego przyjmowania Prawa Harcerskiego, pojawiają się wątpliwości i pytania. Działania podejmowane przez drużynę mają na celu pełniejsze zrozumienie norm zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu Po przemyśleniach rozpoczyna się proces świadomego akceptowania i przestrzegania norm, zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu.

System małych grup

System małych grup realizowany jest przez pracę zastępów. Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych zastępach. Zastęp spotyka się regularnie na zbiórkach zastępu, samodzielnie planuje swoją pracę i realizuje zadania. Zbiórki zastępu odbywają się regularnie. Przygotowywane są zarówno przez zastępowego jak i poszczególnych członków zastępu. W drużynie mogą pojawić się również grupy zadaniowe. Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania.

Uczenie w działaniu

Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie. Harcerze odkrywają różne pola działania, nowe pasje i zainteresowania w poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju program

Program pracy drużyny powinien uwzględniać specyficzną dla tego wieku potrzebę poznawania i poszukiwań. Dobrze zbudowany program z jednej strony pozwala na nieskrępowany rozwój własnych zainteresowań, z drugiej zakłada z góry ich zmienność. Przez taki program pokazujemy harcerce starszej i harcerzowi starszemu różnorodne możliwości, oraz przygotowujemy ich do wyboru specjalizacji i własnej drogi rozwoju.

Program pracy drużyny ukierunkowany jest:

• zadaniami prób na stopnie harcerskie,
• zainteresowaniami harcerek i harcerzy,
• poszukiwaniem pól działania i sfer aktywności.

Program drużyny jest tworzony przez radę drużyny. Program zastępów – przez zastępy. Program drużyny może mieć wpływ na program zastępów ukierunkowując część zbiórek na zdobywanie korzystnej wiedzy i umiejętności, zaś program zastępów – na program drużyny, pozwalając na uwzględnienie zainteresowań harcerek i harcerzy.

Wędrownicy to najstarsza grupa wiekowa w ZHP, skupiająca osoby w wieku 16-21 lat. Charakterystyczną formą aktywności wędrowników jest praca nad sobą, czyli ciągłe doskonalenie się, szukanie miejsca w społeczeństwie oraz służba. Drużyny wędrownicze cechują się dużą samorządnością, a drużyny jest wybierany przez grupę.

Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie

Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie są dla wędrowników wartościami, które akceptują i przyjmują ze świadomością stawianych im wymagań. Wędrownicy kierują się również ideałami zawartymi w Kodeksie Wędrowniczym oraz dewizie wędrowniczej “Wyjdź w świat – zobacz – pomyśl – pomóż, czyli działaj”, która nawołuje do aktywności, pracy nad sobą, służby i szukania swojego miejsca w społeczeństwie.

System małych grup

System małych grup realizowany jest przez pracę zastępów, które formują się w naturalny, niewymuszony sposób spośród członków drużyny wędrowniczej. W drużynie wędrowniczej mogą również funkcjonować patrole zadaniowe, składające się z kilkorga wędrowniczek i/lub wędrowników. Patrole zadaniowe są powoływane na czas realizacji konkretnego zadania.

Uczenie w działaniu

Charakterystyczną formą aktywności dla wędrowników jest służba (wolontariat) realizowana wewnątrz ZHP oraz poza organizacją. Ważne są też zadanie podejmowane indywidualnie lub zespołowo o charakterze wyczynu oraz wędrówki. Wyczyn nie powinien być rozumiany tylko w aspekcie fizycznym, ale również intelektualnym.

Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju program

Program pracy drużyny powstaje w oparciu o potrzeby poszczególnych wędrowników oraz potrzeby społeczności lokalnej. Na program drużyny wędrowniczej składają się m.in. wyjazdy na biwaki, obozy letnie i zimowe, realizowane zadania indywidualne (stopnie harcerskie i sprawności), zadania zespołowe (znaki służb), odznaki i uprawnienia. Celem tych działań jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju, przez stawianie mu wyzwań.

Program pracy drużyny ukierunkowany jest:

Program pracy drużyny wędrowniczej ukierunkowany jest na wspieranie młodego człowieka we wszechstronnym rozwoju i codziennym stawianiu sobie wyzwań oraz na rozwój i wsparcie społeczności wokół niego. Ambitne cele stawiane przez każdego wędrownika oraz całą drużynę, przybierające postać służby, pozwalają zmienić świat wokół na odrobinę lepszy, przy okazji hartując charaktery i stwarzając przestrzeń do zdobywania nowych umiejętności.

W drużynie wędrowniczej te cele realizowane są przez zdobywanie stopni harcerskich, realizowanie projektów na rzecz otoczenia drużyny (znaki służb), sprawności i specjalizację w wybranych przez wędrownika dziedzinach.

Działanie drużyny

Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest na zbiórkach i akcjach przeprowadzanych przez drużynę lub patrole, zastępy. Wszystkie działania są ujęte w planie pracy, który jest tworzony przez wszystkich wędrowników w drużynie. Dużą rolę odgrywa rada drużyny oraz specjalna rada drużyny nazywana zbiórką konstytucyjną, na której wybierany jest drużynowy lub zmieniana konstytucja drużyny. Konstytucja drużyny reguluje zasady obowiązujące wewnątrz grupy.